ေလးလံုးစပ္(လကၤာ)ေရးနည္း ၆ မ်ိဳး
=======================
၁။သတ္ေစ့ႏွက္-သံုးခ်က္ညီ
၂။ထိပ္ခ်င္းထပ္
၃။ဦးတိုက္
၄။ထိပ္ခ်င္းခ်ြတ္
၅။ဘီလူးရယ္
၆။ခ်ိန္ခြင္လ်ာ
______________________________
၁။သက္ေစ့ႏွက္သံုးခ်က္ညီ (၄ ၃ ၂)စပ္နည္း
ျမစ္ ေရ ဝန္း (လည္) _ _ _ ©
ျမိဳင္ ေတာ (စည္) က _ _ © _
ေရႊ (ျပည္) ကို သာ _ © _ _
________________________________
၂။ထိပ္ခ်င္းထပ္( ၄ ၃ ၁ )စပ္နည္း
ပင္ လယ္ ျခား (ရာ) _ _ _ ©
ခ ရီး (ကြာ) သို႔ _ _ © _
(မွာ) လည္း မ ၾကား © _ _ _
________________________________
၃။ဦးတိုက္စပ္နည္း ( ၄ ၁ )စပ္နည္း
မွာ လည္း မ (ၾကား) _ _ _ ©
(သြား) လည္း မ [သင့္] © _ _ ®
[ခ်င့္ ] ခ်ိန္ မ {ေတြး} ® _ _ ¥
________________________________
၄။ထိပ္ခ်င္းခ်ြတ္( ၄ ၂ )စပ္နည္း
သည္ သို႔ ေစ (တီ) _ _ _ ©
သည္ (ဆီ) ေရႊ {နန္း} _ © _ ®
ၾက {ငွန္း} စံ [ေပ်ာ္] _ ® _ ¢
________________________________
၅။ဘီလူးရယ္စပ္နည္း(၄)မ်ိဳး
မည္ သာ တြင္ [ညီ] _ _ _ ©
ဘ ရ [ ဏီ] (က) _ _ © ¥
(စ) ၍ ႏႈိင္း ခ်ိန္ ¥ _ _ _
အ ေညာင္း ခံ ( ျငား) _ _ _ ©
ခ ရီး (သြား) [လ်ွင္] _ _ © ¥
သစ္ [ပင္] ထက္ ဝွန္ _ ¥ _ _
ကိုယ္ ႏွင့္ ေတာ္ [စြာ] _ _ _ ©
မယ္ ဥ [ မၼာ] (၌) _ _ © ¥
မယ္ ႏွင့္ (လိုက္) ေအာင္ _ _ ¥ _
ေရ ျပြန္ လ်ွမ္း (လ်ွမ္း) _ _ _ ©
ေရ (ခ်မ္း) [စဉ္] လ်က္ _ © ¥ _
ေဘာ [ဇဉ္] ေမႊး ၾကဴ _ ¥ _ _
ဒီစပ္နည္းကသိထားရံုျပျခင္းျဖစ္သည္။
စပ္ဆိုထားလ်ွင္ဖတ္မေကာင္းပါ။
________________________________
၆။ခ်ိန္ခြင္လ်ာစပ္နည္း
ေလ်ွာက္ မည္ စံု {အင္} _ _ _ ©
စစ္ ပင္ [ကိုင္း] ေၾကာင့္ _ _ + _
စစ္ [ကိုင္း] {တြင္} မည္ _ + © _
ထိုပံုစံလည္းရြတ္ဆို၍မေကာင္းပါ။သိထားရံုျပျခင္းျဖစ္သည္။
ေအာင္ေဌး(ဥကၠလာ)
_________________________________
'ရတုေရးနည္း'
**********
ေလးလံုးစပ္(လကၤာ)ေရးနည္းနားလည္ေက်ညက္ပါက-ရတုစပ္ဆိုရန္မခက္ခဲပါ။
အခ်ီ/အခ် အနည္းငယ္ကြဲျပားသည္။
အခ်ကိုအနည္းဆံုးခုႏွစ္လံုးျဖင့္ခ်ရမည္။
၁။တစ္ပိုဒ္ထဲေရးသားေသာရတုကို-'ဧကပိုဒ္ရတု'ဟုေခၚသည္။
၂။ႏွစ္ပိုဒ္ဖြဲ႔၍-(အခ်ီစာေၾကာင္းႏွစ္ခုကိုျဖစ္ေစ/အခ်စာေၾကာင္းႏွစ္ခုက္ိုျဖစ္ေစ/အခ်ီ-အခ် ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကိုျဖစ္ေစ)ကာရန္အားလံုးတူ{နေဘထပ္}ယူ၍ေရးထားေသာရတုကို-'အျဖည့္ခံရတု'ဟုေခၚသည္
၃။သံုးပိုဒ္ဖြဲ႔၍(အခ်ီစာေၾကာင္းသံုးခုကိုျဖစ္ေစ/အခ်စာေၾကာင္းသံုးခုက္ိုျဖစ္ေစ/အခ်ီ-အခ်ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကိုျဖစ္ေစ)သံုးပိုဒ္စလံုးတြင္ကာရန္အားလံုးတူ{နေဘထပ္}ယူ၍ေရးထားေသာရတုကို'ပိုဒ္စံုရတု'ဟုေခၚသည္။
ဧကပိုဒ္ရတုတြင္
***********
၁။သာမည
၂။သက္ေစ့ႏွက္-သံုးခ်က္ညီ
၃။စၾကာလည္
၄။ေတာင့္တဲ့တြန္ ဟူ၍ေလးမ်ိဳးရွိသည္။
အျဖည့္ခံရတုႏွင့္ ပိုဒ္စံုရတုတြင္
*********************
၁။သာမည
၂။သက္ေစ့ႏွက္-သံုးခ်က္ညီ
၃။စၾကာလည္
၄။ေတာင့္တဲ့တြန္
၅။ကိုယ္ထြင္းျပည့္ ဟူ၍ငါးမ်ိဳးရွိသည္။
_______________________________
၁။ သာမည
******
သာမညဆိုသည္မွာလကၤာစပ္နည္းေျခာက္ပါးအနက္မွ(၄- ၃ -၂)ခ်ည္းမဟုတ္ဘဲအျခားစပ္နည္းမ်ားေရာေႏွာ၍စပ္ဆိုထားေသာရတုကိုေခၚသည္။
ဥပမာ။ ။သာမညဧကပိုဒ္ရတု
အဆိုင္(ဆိုင္)လ်ွင္၊ေတာ(ျမိဳင္)လည္{လွည့္}၊
ကမ္းလံုး{ျပည့္}မ်ွ၊ရႈ{ၾကည့္}ေလ[ရာ]
၊ေၾကာက္ဖြယ္[သာ]တည့္၊ျပာ[ျပာ]လြ(လြ)၊
မႈိင္း(ျပ)ေမွာင္{ေမွာင္}၊ေတာႏွင့္{ေတာင္}လည္း
၊တိမ္{ေတာင္}မိုး[ရွိ]၊ေထြးရွက္[ျငိ]မ်ွ၊
လြမ္း[မိ]စ(ဘြယ္)၊ေကာင္းကင္(လယ္)၌၊
ေတာင္(လယ္)ေတာင္{ထိပ္}၊မိုးညိဳ{ရိပ္}ႏွင့္၊
တိမ္{လိပ္}ေဆာ္[ညြန္း]၊စ၍[ထြန္း]သည္…
ေန[ဝန္း]ေပၚလြယ္ ခ်င္ဘိသည္။
[လက္ဝဲသုႏၵရ]
ဥပမာ(၂)။ ။သာမညအျဖည့္ခံရတု
''မယ့္ဆီတူရူ သည္မိုးျဖဴ ''
ညိဳ႕ညိဳ႕ျပာ(ျပာ) ဆင္းျပင္(လ်ာ)မူ
ျပစ္(မွာ)မ{သက္} ဆယ္ႏွစ္{သက္}က
ေခ်ာ{ညက္}ညႊတ္[သြယ္] နတ္ႏွင့္[ဆြယ္]၍
[ရြယ္]လည္းရြယ္(ပ်ိဳ ) (ညိဳ)လည္းညိဳ{ဝင္း}
ျဖဴ {ရွင္း}ေရာ[ရု] ေနာင့္သက္[စု]ကို
ႏႈိင္း[ရႈ]ေခ်(မူ) ထြားျပား(ျဖဴ)သည္…
မ(တူ)၏သို႔ တူ၏သို႔ ။
မို႔မို႔အာ(ကာ) မိုးေဒ(ဝါ)လ်ွင္
ဘယ္(ညာ)ေတာင္{ေျမာက္} ေလျပည္{ေလွာက္]၍
ျဖိဳး{ေမာက္]ရိုး[ရဲ] လ်ွပ္ပန္း[ၾကဲ]လ်က္
မ[စဲ]ညွင္း(ညွင္း) ၾကဴ းတည့္(လ်ွင္း)၍
ပ(ဝင္း)လွည့္{လို} လြမ္းစိမ့္{ဆို}သို႔
ေလ{ခ်ိဳ }ေပါင္း[ညီ] ရံုးစု[ျပီ]မွ
မယ္[ဆီ]တူ(ရူ) သည္မိုး(ျဖဴ )သည္…
က(လူ)၏သို႔ ျမွဴ ၏သို႔ ။ ။
(နဝေဒးႀကီး)
၄င္းအျဖည့္ခံရတုတြင္-လကၤာစပ္နည္းေျခာက္မ်ိဳးမွ(၄-၃-၂/ ၄-၁/ ၄-၂)
စသျဖင့္အဆင္ေျပသလိုေရာေႏွာစပ္သြားသည္က္ုိသတိျပဳပါ။
(မွတ္ခ်က္)
အခ်ီစာေၾကာင္းမ်ား၌-ညိဳ႕ညိဳ႕ျပာျပာ/မို႔မို႔အာကာဟုအခ်ီတူယူထားျပီး
အခ်စာေၾကာင္းမ်ား၌-
မတူ၏သို႔ တူ၏သို႔/ကလူ၏သို႔ ျမွဴ၏သို႔ ဟု
အခ်တူယူ၍စပ္ထားသည္။
ဥပမာ(၃)။ ။သာမညပိုဒ္စံုရတု
ညိဳ႕ညိဳ႕ျပာ(ျပာ) ဆင္းျပင္(လ်ာ)မူ
ျပစ္(မွာ)မ{သက္} ဆယ္ႏွစ္{သက္}က
ေခ်ာ{ညက္}ညႊတ္[သြယ္] နတ္ႏွင့္[ဆြယ္]၍
[ရြယ္]လည္းရြယ္(ပ်ိဳ ) (ညိဳ)လည္းညိဳ{ဝင္း}
ျဖဴ {ရွင္း}ေရာ[ရု] ေနာင့္သက္[စု]ကို
ႏႈိင္း[ရႈ]ေခ်(မူ) ထြားျပား(ျဖဴ)သည္…
မ(တူ)၏သို႔ တူ၏သို႔ ။
မို႔မို႔အာ(ကာ) မိုးေဒ(ဝါ)လ်ွင္
ဘယ္(ညာ)ေတာင္{ေျမာက္} ေလျပည္{ေလွာက္]၍
ျဖိဳး{ေမာက္]ရိုး[ရဲ] လ်ွပ္ပန္း[ၾကဲ]လ်က္
မ[စဲ]ညွင္း(ညွင္း) ၾကဴ းတည့္(လ်ွင္း)၍
ပ(ဝင္း)လွည့္{လို} လြမ္းစိမ့္{ဆို}သို႔
ေလ{ခ်ိဳ }ေပါင္း[ညီ] ရံုးစု[ျပီ]မွ
မယ္[ဆီ]တူ(ရူ) သည္မိုး(ျဖဴ )သည္…
က(လူ)၏သို႔ ျမွဴ ၏သို႔ ။
သို႔သို႔သာ(သာ) မယ့္ေန(ရာ)ကို
အာ(ကာ)မႈိင္း{ေဝ] ေန႔တိုင္း{ေစြ}က
သက္{ေဝ}ျမ[ခဲ] သူ[ရဲ]ေၾကာင့္(သာ)
လြမ္းဗ်ာ(ပါ)မူ တိမ္(ျပာ)က{ကြက္}
တိမ္{နက္}မည္း[မို႔] တိမ္ေျခ[ညိဳ႕]ႏွင့္
ထပ္[ပို႔]မ(စဲ) ရြာသြန္း(ၾကဲ)က
ပု(လဲ)ပ{မာ} ဆင္းက{လ်ာ}လ်ွင္
သ{စၥာ}ျမဲ[တူ] တလ်က္[ရူ]သည္…
မ[ျဖဴ ]၏သို႔ ျဖဴ ၏သို႔ ။ ။
(နဝေဒးႀကီးႏွင့္ရွင္သူရဲ)
အျဖည့္ခံရတုကိုတစ္ပိုဒ္ထပ္မံျဖည့္စြက္ေရးပါကထိုကဲ့သို႔ပိုဒ္စံုရတုျဖစ္လာသည္။
________________________________
၂။ သက္ေစ့ႏွက္-သံုးခ်က္ညီ
*****************
သက္ေစ့ႏွက္-သံုးခ်က္ညီဆိုသည္မွာလကၤာစပ္နည္းေျခာက္ပါးအနက္(၄- ၃ -၂)ကာရန္စပ္နည္းတစ္မ်ိဳးတည္းျဖင့္ညီညြတ္စြာစပ္ဆိုထားေသာရတုကိုေခၚဆိုသည္။
ဥပမာ။ ။သက္ေစ့ႏွက္-သံုးခ်က္ညီဧကပိုဒ္ရတု
ေတာစပၸါယ္(ျဖဴ ) ႏြဲ႔မူ(မူ)ငယ္
မ(ခ်ဴ )တင့္{ဆန္း} ခ်ဴ ခ်င့္{ပန္း}မို႔
ေႏြ{က်ြန္း}သန္[ကူး] ေတာင္ေလ[ျမဴ း]သည့္
လ[ထူး]န(ယုန္) မိုးပ(ဇၨဳန္)တို႔
ေဟ(ဝွန္)ျမိဳင္{တန္း} ပုလဲ{ပန္း}သို႔
ပ်ံ{သန္း}ေငြ[မႈံ] ဆြတ္ျဖန္း[ျခံဳ]လ်ွင္
ရ[ဂံု]တစ္(ဝိုက္) ေတာစ(ရိုက္)ႏွင့္
အ(လိုက္)ရာ{သီ} ဖူးတံ{ခ်ီ}၍
စီ{ရီ}ပန္း[ႏြယ္] ရနံ႔[ၾကြယ္]လ်က္
ဖြယ္[ဖြယ္]ပ်ံ႕(သင္း) ေတာင္ေလ(ညွင္း)သည့္
ဖန္(ဝင္း)ေငြ{ျဖဴ } လွၾကဴ {ၾကဴ }ကို
ဖိုး{လူ}ယာ[ေစာင္း] ပင္ထ[ေနာင္း]က
ႏြား[ေက်ာင္း]အ(ျပန္) ခူးမည္(ဖန္)သည္…
ဆက္(ရန္)မယ္ဘို႔ပါတကား။ ။
(လက္ဝဲမင္းညိဳ )
ကာရန္အားလံုးကို(၄-၃-၂)လကၤာစပ္နည္းတစ္မ်ိဳးတည္းျဖင့္စပ္သြားသည္ကိုသတိျပဳပါ။
ဥပမာ(၂)။ ။သက္ေစ့ႏွက္သံုးခ်က္ညီပိုဒ္စံုရတု
ညြန္႔လန္းေရႊဝါ ဘုန္းေတာ္ျဖာသား
စၾကာေျပာင္ရႊန္း ျမတ္ထိပ္ပန္းလ်ွင္
လွဴဒါန္းသီလ ပရိစဟု
ဓမၼသံုးတန္ ေအာင္တံခြန္ကို
မိုးစြန္ညြန္႔လူ လြင့္ေတာ္မူက
နတ္လူၾကည္ရႊန္း ေကာင္ေအာင္းမြန္း၍…
ေလးကြန္းပိုင္ေတာ္ မူေတာ့မည္။
ျပန္႔မႊန္းေထြျဖာ ေနလဝါသို႔
အာဏာေလႊ႔ပတ္ ရာမင္းနတ္လ်ွင္
ေျဖာင့္မတ္စူးစူး ႏွစ္လံုးႏူးလ်က္
ႏွစ္ဦးအင္စည္ ပုသ္ေဆာက္တည္၍
သံုးမည္မ်ားေျမာက္ စၾကာေရာက္လ်က္
ေက်ာ္ေျခာက္ပတ္ဝန္း ဘုန္းနံ႔ရႊန္း၍…
ေအးမႊန္းႀကိဳင္ေတာ္ မူေတာ့မည္။
ကြန္႔ရႊန္းေတဇာ ဘုန္းပညာတည့္
စည္ျဖာလႈိင္ေက်ာ္ ျမတ္ထိပ္ေပၚလ်ွင္
စိတ္ေတာ္မပ်က္ ဆံတံရြက္မ်ွ
ႏွိပ္စက္မရွိ သည္းခံခ်ိလ်က္
အဝိေရာဓ ညီညြတ္ကလ်ွင္
ရန္စေပ်ာက္က်ြန္း ေအာင္ညြန္႔လန္း၍
ေမႊးပန္းလႈိင္ေတာ္ မူေတာ့မည္။ ။
၄င္းပိုဒ္စံုရတုကို(အျဖည့္ခံဆိုသည္ႏွင့္ေလ်ွာ္ညီေအာင္အျဖည့္ခံဘို႔ရန္)ေနာက္ဆံုးတစ္ပိုဒ္ကိုပယ္ႏႈတ္ထားလိုက္ပါလ်ွင္သက္ေစ့ႏွက္သံုးခ်က္ညီအျဖည့္ခံရတုျဖစ္လာသည္။ထို႔ေၾကာင့္သီးျခားမျပေတာ့ပါ။
________________________________
၃။ စၾကာလည္
ပိုဒ္အစပထမဆံုးအခ်ီစာေၾကာင္းမွအကၡရာမ်ားကိုပိုဒ္အဆံုးအခ်စာေၾကာင္းတြင္ျပန္၍ေရးသားထားေသာရတုကိုေခၚသည္။
ဥပမာ။ ။စၾကာလည္ဧကပိုဒ္ရတု
ေရႊမိုးညိဳလြင္ ရစ္သိုင္းဆင္ေသာ္
ရွစ္ခြင္ပတ္ခ်ာ နတ္တကာတို႔
မဟာလမၺရ ကကၠဋႏွင့္
စည္မ စည္ေသး အသံေပးလ်က္
ျမည္ေၾကြးေျခာက္ျခိမ္း လ်ွပ္ေရာင္စိမ္းလည္း
ေအးျငိမ္းခ်မ္းသက္ တစ္ခ်က္တစ္ခါ
ေရာင္ဝါျပဳန္းျပဳန္း ပြင့္စည္တုန္းမို႔
ခ်ဳန္းသည့္မိုးသံ ေျမပတ္ျခံတြင္
နိယံဥတု ေၾကာင္းေလးခုေၾကာင့္
ရြက္ႏုညွာငံု ျဖာျဖာပံုလ်က္
အာရံုဆြတ္ႏူး ၾကည္လင္မူးမ်ွ
ရွည္က်ဴ းအလြန္ အတိတ္စြန္တြင္
မန္ဝႏၲရာ ကပ္မဟာ၌
ျဗဟၼာနတ္မ်ိဳး တည္ေထာင္ပ်ိဳးသည္…
ေရႊမိုးညိဳလြင္ ခါတကား။ ။
၄င္းရတုတြင္'ေရႊမိုးညိဳလြင္'ဟုအစခ်ီ၍
'ေရႊမိုးညိဳလြင္ ခါတကား'ဟုအဆံုးျပန္ခ်သည္ကို
သတိျပဳၾကပါ။
ဥပမာ(၂)။ ။စၾကာလည္ပိုဒ္စံုရတု
''အခ်စ္စိတ္''
ေတြ႔ျမင္ခဏ ဘဝင္ခလို႔
ရႊင္ပ်သဒၶါ ခ်စ္ေမတၱာႏွင့္
ၾကင္နာသြန္းျဖိဳး ေမ်ွာ္ရည္ကိုးကာ
ျမတ္နုိးစိတ္မွာ ဖန္၍လာသည္
မခြါေပါင္းဖက္ လက္ခ်င္းဆက္လို႔
တြဲယွက္ေနလို ဆႏၵျပိဳ၍
မျငိဳစိတ္ထား ၾကည္စိတ္ပြားလိ႔ု
ခ်စ္အားပိုခင္ ေမာင့္ရင္ခြင္မွ
....ေတြ႔ျမင္ခဏ ပါတကား ။
ပ်ိဳခင္ႏွမ ပင္ကိုယ္လွကို
စိတ္မွသူ႔သြင္ စြဲျမဲထင္လို႔
ျပန္ျမင္ေယာင္လာ ခင့္ကိုသာကြယ္
ေကသာပိတုန္း နက္ေမွာင္ထံုးႏွင့္
ရႊင္ျပံဳးမ်က္ႏွာ ရႊန္းေဝဆာလို႔
ခ်ိဳသာရစ္ဝဲ အၾကည့္ရြဲတို႔
အျမဲစိတ္တြင္ ထင္ဟပ္ျမင္တာ
....ပ်ိဳခင္ႏွမ ပါတကား ။
မရႊင္မပ် ခ်စ္နာက်လို႔
ဖြင့္ဟသိေစ ခ်စ္ခြန္းေခ်ြေသာ္
ရႊန္းေဝစကား ေျပာေနျငားလည္း
ေမာင့္အားမၾကင္ အျပစ္ျမင္ကာ
ျငိဳျငင္စိတ္ထား ရင္ဝယ္ပြားလို႔
ေရွာင္သြားဖယ္ခြါ စြန္႔ျပစ္ပါသည္
မနာအသည္း ခ်စ္ေနဆဲမို႔
မစဲေမာင့္ရင္ ျမဲနာက်င္လို႔
....မရႊင္မပ် ပါတကား ။
ေအာင္ေဌး( ဥကၠလာ)
၄င္းပိုဒ္စံုရတုကို(အျဖည့္ခံဆိုသည္ႏွင့္ေလ်ွာ္ညီေအာင္အျဖည့္ခံဘို႔ရန္)ေနာက္ဆံုးတစ္ပိုဒ္ကိုပယ္ႏႈတ္ထားလိုက္ပါလ်ွင္စၾကာလည္အျဖည့္ခံရတုျဖစ္လာသည္။ထို႔ေၾကာင့္သီးျခားမျပေတာ့ပါ။
________________________________
၄။ ေတာင့္တဲ့တြန္
ေရွးရိုးလကၤာေရးနည္းကိုတမ်ိဳးထြင္ျပီးေလးလံုးတလွည့္ငါးလံုးတလွည့္စီျဖင့္ေရးသားထားေသာရတုကိုေခၚသည္။
ေတာင့္တဲ့တြန္ရတုကိုေရွးပညာရွိမ်ားကဧကပိုဒ္ႏွင့္အျဖည့္ခံေရးသားျခင္းမရွိပါ။သို႔ေသာ္ေရးလိုကေရးႏိုင္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ပိုဒ္စံုကိုသာေဖာ္ျပပါမည္။
''ျဖဴ စင္ေရာင္ဝင္း လွမွန္ကင္း''
သုဝဏ္ပဘာ ေရႊၾကာပြင့္ဖူးသစ္
ပ်ိဳမ်စ္မ်စ္မူ က်စ္လစ္တင့္စပၸါယ္
လွမ်ိဳးၾကြယ္သား ဆံသြယ္ျမျမိတ္စို႔
ဆင္းေရာင္ပ်ိဳ႕ကို နတ္တို႔ဆင္ထိုက္ဖန္
ဆင္းစံုၾကန္တည့္ အလြန္ရေပခက္
ျဖဴ ျမိတ္ရြက္ႏွင့္ လက္လက္ျမထိပ္ေျပး
ေရႊရည္ေရးသို႔ ပ်ံ႕ေမႊးေရႊအက်ၤ ီ
ေရႊထဘီႏွင့္ မ်က္စီေရႊနားေဍာင္း
ႏြဲ႔ႏြဲ႔ေႏွာင္းမူ ေရာင္ေမာင္းကြမ္းရည္ထြား
သက္တင္လားသို႔ လက္ဖ်ားဒန္းနီေရာင္
လွတန္ေဆာင္မူ မ်က္ေတာင္ေကာ့ေကာ့ေသး
စုတ္ျဖင့္ေရးသို႔ ၾကဴေအးကတိုးရည္
ထံုမ်ိဳးခ်ည္၍ နတ္ျပည္မိုးသူဇာ
ပ်ံသက္လာသို႔ ရႈသာတင့္စႏိုး
လွေခါင္မိုး၍ တင့္ႏိုးျပစ္မျမင္
နတ္ရုပ္သြင္သို႔ ျဖဴ သြင္ေရႊေရာင္ဝင္း
လွမွန္ကင္းကို ညခင္းဆည္းစ်ာတြင္
က်ြႏု္ပ္ျမင္သည္…
ရယ္ရႊင္ျပံဳးတံု႔ မျပံဳးတံု႔။
ေဒဝစၧရာ ျပင္လ်ာသင့္တင့္ေရာင္
ေရႊၾကက္ေတာင္ဝယ္ လွေခါင္တင့္မ်ိဳးလြတ္
ဆယ္ႏွစ္ပတ္လ်ွင္ ရစ္ပတ္ျခဴ းေျမွာင္စီ
ေရႊထဘီႏွင့္ အာနီသိန္းတန္မ်ိဳး
ေရႊခါးႀကိဳးလည္း စံမ်ိဳးေန႔တိုင္းပင္
အျမဲဆင္၍ က်ြန္းတြင္ဇမၺဴ လံုး
ျပိဳင္တိုင္းရံႈးသည္ ျပစ္လံုးကင္းေဝးစြာ
မိုးသူဇာသို႔ ဆည္းစ်ာညရီတြင္
က်ြႏု္ပ္ျမင္သည္…
ေရႊရင္ဖံုးတံု႔ မဖံုးတံု႔။
ပဥၥကလ်ာ ညိဳ ျပာတင့္ဆန္းေရာင္
ေရႊၾကက္ေတာင္ဝယ္ ျဖဴေရာင္ရထည္းဆြ
သြယ္ေခ်ခ်၍ ထြန္းပကိုယ္ေရာင္ဝင္း
ျပာႏြဲ႔ရွင္းမူ ပ်ံ႕ရွင္းနံ႔သာေပ်ာင္း
မေမြးေတာင္းတည့္ တင့္ေၾကာင္းေမႊးစပၸါယ္
ရႈခ်င္ဘြယ္တိ နိကာယ္ဆင္းေရာင္ေျမ့
ဆယ့္ႏွစ္ေစ့ကို ၾကံေရြ႕သန္ရည္တြင္
ျမင့္ၾကာထင္ခဲ့ ပံုျပင္နတ္တူလ်ာ
ျပာႏြဲ႔ေခ်ာလ်ွင္ တင့္ေမာလြန္က်စ္လစ္
စုလည္းသစ္ႏွင့္ ေျပျပစ္တင့္ဆံုဆည္း
မိညွက္ခ်ည္းသည္…
စုလည္းထံုးတံု႔ မထံုးတံု႔။ ။
(ရွင္မဟာရ႒သာရ)
မွတ္ခ်က္-၄င္းရတုတြင္(၅-၃-၂)ကာရန္ယူပံုမ်ားကိုသတိျပဳၾကပါ။
________________________________
၅။ ကိုယ္ထြင္းျပည့္
အခ်ီ-အခ်စာေၾကာင္းအားလံုးႏွင့္ရတု၏ကိုယ္ႏွင့္တူသည့္အလည္စာေၾကာင္းမ်ားအားလံုးကိုပါကာရန္တူ(နေဘထပ္)ယူ၍စပ္ဟပ္ေရးသားထားေသာရတုကိုေခၚသည္။
ဥပမာ။ ။ကိုယ္ထြင္းျပည့္အျဖည့္ခံရတု
နားလည္လြယ္ေစရန္အတြက္ႏွစ္ပိုဒ္ကိုေဘးခ်င္းယွဥ္၍ေရးျပထားပါသည္။
မိုးဘြဲ႔
၁။ရွစ္တိုင္းဝါထိန္ ၂။ရစ္ဝိုင္းျပာမွိန္
ခါအခ်ိန္တြင္ ဝါသဝိန္ရွင္
အာလိန္ရံဆင့္ မာဃိန္သံလႊင့္
ေစာင္းႀကိဳးညွင့္သို႔ ေကာင္းက်ိဳးပြင့္လို႔
ဒံုးမင့္ပတ္သာ ရံုးဆင့္မွတ္ကာ
တူရိယာႏွယ္ ဘူမိသာဝယ္
သံဝါခ်ိဳျမ တံတ်ာဖိုမ
က်ဴ းသီၾကလ်က္ ဖူးစီဝလ်က္
ေလာကဓါတ္ဘံု ေျပာျပဇာတ္ခံု
သြက္သြက္ႀကံဳမ်ွ ဆက္လက္တံုမွ
ဝိဇၨဳမၼာလီ ပိတ္မႈံဝါနီ
လ်ွပ္ေရာင္ခ်ီေသာ္ ထပ္ေအာင္ညီေသာ္
ညီညီမ်ွမ်ွ ျပီျပီသသ
သြန္းေလာင္းခ်လ်ွင္ ခြန္းေကာင္းစလ်ွင္
ပန္းျမမာလာ ထြန္းပဝါစာ
ႏြယ္တန္းဆာႏွင့္ မယ္ခန္းဝါႏွင့္
ဇီဝါသက္ရွိ ဖီလာျမြက္ဘိ
သက္မရွိတို႔ ကြက္မသ္ိသို႔
ျပံဳးမိျပံဳးခ်ိဳ ငံုးတိငံုးတို
ရႊင္လန္းပ်ိဳသည္ ၾကင္ခြန္းဆိုသည္
မိုးဆိုမွေနာ္ရႊင္ပ်ေသာ္။ က်ိဳးလိုမွေနာ္ၾကင္ရေသာ္။
( ရွင္ေတေဇာဒီပ)
ဥပမာ(၂)။ ။ကိုယ္ထြင္းျပည့္ပိုဒ္စံုရတု
''အညက္စုေဝ လွညက္ေျခ''
၁။ ျမေရာင္သြယ္လ်ွံ
ကံုး၍ပန္လ်က္
ဝင္းစံေၾကြရြက္
ဖူးသစ္ထြက္ေသာ္
အခက္ျမဳေတ
ျမရြက္ေတြ၏
ထုတ္ေပေဖာ္ျပ
သြယ္ဟန္လွႏွင့္
ေမႊးျမထံုလြတ္
ပန္းဖက္ဆြတ္ကို
ခ်ိဳးညြတ္ခုပင္
က်ြမ္းလတ္သင္၍
ေကရွင္သြယ္ျမ
ဆင္တိစသည္
ညွာျမေရႊရည္ ေအးဘိသည္။
၂။ လွသြယ္ေခါင္စံ
သံုးေရြ႕ရံလ်က္
မင္းစံေရႊညက္
ဦးသစ္ခက္ေသာ္
အညက္စုေဝ
လွညက္ေခ်၏
ႏႈတ္ေထြေတာ္စ
ငယ္သံျမႏွင့္
ေမွးရရံုျမတ္
ထြန္းသတ္မွတ္လို႔
က်ိဳးလတ္ခုပင္
က်ြမ္းရပ္ပင္၍
ေနဝင္ဝယ္စ
ျမင္မိရသည္
ခါရေဖြနည္ ေရးဘိသည္။
၃။ ျမရြယ္ေတာင္ယံ
ရံုးေတြ႔စံလ်က္
တင္းသံေစခက္
ၾကဴ းႏွစ္သက္ေသာ္
ပလ်က္ျမဳေတ
မ်ွသက္ေဝ၏
ဟုတ္ေနေတာ္စ
ၾကယ္တန္လွႏွင့္
ေသြးခ်ပံုနတ္
ရႊန္းညက္ထြတ္ကို
ညွိဳးဆြတ္ရႈခ်င္
တမ္းလ်က္ျမင္၍
ေရႊစင္ဆယ္ဆ
ထင္ဘိၾကသည္
ကာလေထြနည္ ေသးဘိသည္။ ။
(ရွင္မဟာရ႒သာရ)
ရတုခ်နည္းမ်ားစြာရွိသည့္အနက္မွအသံုးမ်ားေသာခိုင္ညြန္႔ခက္ျဖာ(၇လံုးခ်)နည္းျဖင့္သာျပထားပါသည္။
လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိခဲ့ပါလ်ွင္က်ြန္ေတာ့္၏ညံ့ဖ်င္းမႈသာျဖစ္ပါသည္။
မူရင္းေရးတင္သူ ဆရာ ေအာင္ေဌးအား ေလးစားစြာျဖင့္
Credit. ေပးပါသည္
ဦးနႏၵာစာရ (မံုရြာ)
